Instytut Zdrowia Publicznego

NA SKRÓTY

ZDROWIE PUBLICZNE – 12 ZAWODÓW O IZP w półtorej minuty AKCJA LICEA i PATRONATY! Podkasty IZP Projekt EUVABECO Projekt SEEEPHI Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum UJ Wydział Nauk o Zdrowiu Dziekanat WNZ Biblioteka Medyczna Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia USOS Wyszukiwarka pracowników Kontakt

dr Ilona Nenko, prof. UJ

Specjalizacja

Demografia ewolucyjna

Zainteresowania badawcze

Zdrowie reprodukcyjne i postreprodukcyjne kobiet, warunki wczesnorozwojowe a zdrowie

Obecnie moje badania skupiają się na analizie związku pomiędzy warunkami wczesnorozwojowymi a płodnością i sukcesem reprodukcyjnym (tj. liczbą dzieci i wnuków). Badam czy warunki doświadczone w życiu płodowym mają znaczenie dla płodności z uwzględnieniem warunków doświadczonych przez rodziców.

Wykształcenie i kariera

Od 2014	Adiunkt w Instytucie Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
2013-2014	Post-doctoral Research Fellow, Department of Animal and Plant Sciences, University of Sheffield
2010-2014	Asystent w Instytucie Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
2010	Doktorat z nauk medycznych, Wydział Lekarski, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
2004	Magister Zdrowia Publicznego, Wydział Ochrony Zdrowia, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

Projekty badawcze

2020-2021	Nr N43/DBS/000143 Ocena czynników mogących wpływać na ryzyko zakończenia ciąży przez cięcie cesarskie, projekt statutowy, kierownik
2017-2021	Nr 2016/21/D/NZ8/01306 Warunki wczesnorozwojowe, płodność i sukces reprodukcyjny w dwóch populacjach europejskich, grant SONATA z Narodowego Centrum Nauki, kierownik
2016-2018	K/ZDS/006115 Dziadkowie a przeżywalność wnuków przy uwzględnieniu warunków środowiskowych, projekt statutowy, kierownik
2013-2014	Nr 901/1/MOB/2012/0 Matki, babcie i długość życia: koszty reprodukcji zależne od wieku i warunków środowiskowych, grant „Mobilność Plus” z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, kierownik
2012	Sezon urodzenia a długość życia, dotacja celowa z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na rozwój młodych naukowców, kierownik
2011-2015	Nr IdP2011 000161 Płodność a starzenie się i długość życia kobiet, grant Ideas Plus z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, kierownik grantu dr hab. Grażyna Jasieńska, wykonawca
2011-2015	Nr N N404 273440 Cechy historii reprodukcyjnej a starzenie się i długość życia kobiet, grant z Narodowego Centrum Nauki, kierownik dr hab. Grażyna Jasieńska, główny wykonawca
2009-2010	Family and social life in Polish rural population, kierownik grantu MSc Heidi Colleran, University College London, asystent
2005-2008	Nr 2 PO5D 017 28 Poziomy hormonów steroidowych u kobiet z populacji o różnym ryzyku raka piersi. Interakcje polimorfizmu genów cytochromowych i czynników stylu życia, grant z Komitetu Badań Naukowych, kierownik dr hab. Grażyna Jasieńska, asystent
2005-2010	Historia reprodukcyjna populacji wiejskiej – analiza danych demograficznych pochodzących z ksiąg parafialnych, kierownik
2005	Two new models for human endometrial function: results from the US and rural Poland, kierownik: MSc Kathryn Clancy, Harvard University, asystent
2002–2004	Liczba i płeć dzieci a długość życia rodziców – analiza danych demograficznych z parafii Jurków (1886-2002), projekt magisterski, kierownik
2001–2003	Styl życia, poziomy hormonów jajnikowych i ryzyko raka sutka u kobiet polskich i norweskich, grant z Komitetu Badań Naukowych, kierownik dr hab. Grażyna Jasieńska, asystent
2000–2002	Stężenia hormonów reprodukcyjnych a ryzyko raka piersi, grant z Norwegian Cancer Society, kierownik grantu prof. Inger Thune, asystent

Nagrody i wyróżnienia

2019/2020	Zespołowa nagroda Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego za osiągnięcia organizacyjne
2014-2017	Stypendium dla wybitnych, młodych naukowców z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego
2013	Stypendium START dla wybitnych, młodych uczonych z Fundacji na rzecz Nauki Polskiej
2006/2007	Stypendium im. Stanisława Estreichera dla najlepszych studentów i doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego
2011	Stypendium konferencyjne z Fundacji na rzecz Nauki Polskiej
2008	Grant konferencyjny z the Center for Human and Primate Reproductive Ecology, Yale University – New Haven, USA (obecnie Yale University Program in Reproductive Ecology)
2005	Grant badawczy z the Center for Human and Primate Reproductive Ecology, Yale University – New Haven, USA (obecnie Yale University Program in Reproductive Ecology)

Pobyty naukowe za granicą

2019	*Visting Fellow*, Program Erasmus+, University of Iceland, Reykjavik, Islandia, Opiekun: prof. Þóra Steingrímsdóttir
2018/2019	*Research fellow, spotkania z Human Life History Group* na University of Turku (Finlandia) sfinansowane z grantu badawczego SONATA z Narodowego Centrum Nauki
2018	*Visting Fellow*, Program Erasmus+, Academic Medical Centre in Amsterdam, University of Amsterdam, Holandia, Opiekun: prof. Tessa J. Roseboom
2015	*Research fellow, spotkania grupy roboczej* nt. Integrating Evolutionary Models of Human Fertility Change, organizowanej przez Mary Shenk (University of Missouri), Daniel Hruschka (Arizona State University) i Rebecca Sear (London School of Hygiene and Tropical Medicine).
2014/2015	*Mentee*, SKILLS – FNP Mentoring, którego celem jest umożliwienie nawiązania kontaktów i współpracy mentoringowej z doświadczonymi uczonymi o uznanym dorobku naukowym. Mentor: prof. Mary K. Schenk, University of Missouri.
2013–2014	*Post-doctoral Research Fellow, Matki, babcie i długość życia: koszty reprodukcji zależne od wieku i warunków środowiskowych*. Praca w ERC Starting Independent Research Grant, University of Sheffield, UK. Program „Mobilność Plus” finansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Opiekun: dr Virpi Lummaa.
2013	*Research fellow*, Introduction to Evolutionary Demography – Department of Biology University of Southern Denmark, Odense, Dania
2011	*Research fellow*, Using the Population Register of Historical Quebec – Max Planck Institute for Demographic Research, Rostock, Niemcy
2007	*Research fellow*, Wadsworth Short-term Library Fellowship – University College London, Wielka Brytania. Opiekun: Professor Ruth Mace Stypendium przyznane przez Wenner-Gren Foundation, New York, USA.
2007	*Research fellow*, Mathematical Demography with Application to Humans and Nonhuman Species – Max Planck Institute for Demographic Research, Rostock, Niemcy
2003	*Studentka*, Socrates/Erasmus, University of Sheffield, School of Health and Related Research, Sheffield, Wielka Brytania

Publikacje

Indeks Hirsch’a = 16

1. Klimek M, Galbarczyk A, Nenko I, Jasienska G. 2020. Biomarkers of fetal conditions: finger ridge-counts, facial fluctuating asymmetry, and digit ratio (2D:4D) – are they correlated in women? American Journal of Physical Anthropology (in press)

2. NCD Risk Factor Collaboration (NCD-RisC). 2020. Height and body-mass index trajectories of school-aged children and adolescents from 1985 to 2019 in 200 countries: Pooled analysis of 2,182 population-based studies with 65 million participants. The Lancet (in press)

3. Fischer Pedersen JK, Klimek M, Galbarczyk A, Nenko I, Sobocki J, Christensen DL, Jasienska G. 2020. Digit ratio (2D:4D) is not related to cardiovascular diseases or their risk factors in menopausal women. American Journal of Human Biology. e23505

4. NCD Risk Factor Collaboration (NCD-RisC). 2020. Repositioning of the global epicentre of non-optimal cholesterol. Nature, 582: ‏ 73-+

5. NCD Risk Factor Collaboration (NCD-RisC). 2020. National trends in total cholesterol obscure heterogeneous changes in HDL and non-HDL cholesterol and total-to-HDL cholesterol ratio: a pooled analysis of 458 population-based studies in Asian and Western countries. International Journal of Epidemiology, 49: 173-192

6. NCD Risk Factor Collaboration (NCD-RisC). 2019. Rising rural body-mass index is the main driver of the global obesity epidemic in adults. Nature 569: 260-+

7. Galbarczyk A, Klimek M, Nenko I, Jasienska G. 2019. Sons may be bad for maternal health at older age. New evidence for costs of reproduction in humans. The Journals of Gerontology Series A Biological Sciences and Medical Sciences 74: 648-651

8. Nenko I, Hayward AD, Simons MJP, Lummaa V. 2018. Early-life environment and differences in costs of reproduction in a preindustrial human population, PloS ONE, 13: e0207236

9. NCD Risk Factor Collaboration (NCD-RisC). 2018. Contributions of mean and shape of blood pressure distribution to worldwide trends and variations in raised blood pressure: a pooled analysis of 1018 population-based studies with 88.6 million participants. International Journal of Epidemiology 47: 872-883i

10. Kuna B, Galbarczyk A, Klimek M, Nenko I, Jasienska G. 2018. Age difference between parents influences parity and number of sons. American Journal of Human Biology: e23095

11. Marcinkowska UM, Little AC, Galbarczyk A, Nenko I, Klimek M, Jasienska G. 2018. Costs of reproduction are reflected in women’s faces: post-menopausal women with fewer children are perceived as more attractive, healthier and younger than women with more children. American Journal of Physical Anthropology 2017: 1-5

12. NCD Risk Factor Collaboration (NCD-RisC). 2017. Worldwide trends in blood pressure from 1975 to 2015: a pooled analysis of 1479 population-based measurement studies with 19·1 million participants. The Lancet 389: 37-55

13. NCD Risk Factor Collaboration (NCD-RisC). 2016. A century of trends in adult human height. eLife 5: e13410

14. NCD Risk Factor Collaboration (NCD-RisC). 2016. Worldwide trends in diabetes since 1980: a pooled analysis of 751 population-based studies with 4.4 million participants. The Lancet 387: 1513-1530

15. NCD Risk Factor Collaboration (NCD-RisC). 2016. Trends in adult body-mass index in 200 countries from 1975 to 2014: a pooled analysis of 1698 population-based measurement studies with 19.2 million participants. The Lancet 387: 1377-1396

16. Klimek M, Galbarczyk A, Nenko I, Jasienska G. 2016. Women with more feminine digit ratio (2D:4D) have higher reproductive success. American Journal of Physical Anthropology 160: 549-553

17. Towner MC, Nenko I, Walton SE. 2016. Why Do Women Stop Reproducing before Menopause? A Life History Approach to Age at Last Birth. Philosphical Transactions of the Royal Society B 371: 20150147

18. Alvarado LC, Muller M, Thompson ME, Klimek M, Nenko I, Jasienska G. 2015. The Paternal Provisioning Hypothesis: Effects of Workload and Testosterone Production on Men’s Musculature. American Journal of Physical Anthropology 158: 19-35

19. Puskarczyk K, Galbarczyk A, Klimek M, Nenko I, Odrzywołek L, Jasienska G. 2015. Being born after your brother is not a disadvantage: Reproductive success does not depend on the sex of the preceding sibling. American Journal of Human Biology 27:731-733

20. Colleran H, Jasienska G, Nenko I, Galbarczyk A, Mace R. 2015. Fertility decline and the changing dynamics of wealth, status and inequality in rural Poland. Proceedings of the Royal Society B-Biological Sciences 282: 20150287

21. Hayward AD, Nenko I, Lummaa V. 2015. Early-life reproduction is associated with accelerated senescence but enhanced lifetime fitness in pre-industrial humans Proceedings of the Royal Society B-Biological Sciences 282: 20143053

22. Jasienska G, Ellison PT, Galbarczyk A, Jasienski M, Kalemba-Drozdz M, Kapiszewska M, Nenko I, Thune I, Ziomkiewicz A. 2015. Apolipoprotein E (ApoE) polymorphism is related to differences in potential fertility in women: a case of antagonistic pleiotropy? Proceedings of the Royal Society B-Biological Sciences 282: 20142395

23. Klimek M, Galbarczyk A, Nenko I, Alvarado LC, Jasienska G. 2014. Men with masculine 2nd to 4th digit ratio (2D:4D) have larger size at birth and during childhood, higher testosterone levels and higher reproductive success. Annals of Human Biology 41: 518-523

24. Colleran H, Jasienska G, Nenko I, Galbarczyk A, Mace R. 2014. Community level education accelerates the cultural evolution of fertility decline Proceedings of the Royal Society B-Biological Sciences 281: 20132732

25. Nenko I, Hayward AD, Lummaa V. 2014. The effect of socio-economic status and food availability on first birth interval in a preindustrial human population Proceedings of the Royal Society B-Biological Sciences 281: 20132319

26. Clancy KBH, Klein LD, Ziomkiewicz A, Nenko I, Jasienska G, Bribiescas RG. 2013. Relationships between biomarkers of inflammation, ovarian steroids, and age at menarche in a rural Polish sample American Journal of Human Biology 25: 389-398

27. Nenko I & Jasienska G. 2013. First birth interval, an indicator of energetic status, is a predictor of reproductive strategy American Journal of Human Biology 25: 78-82

28. Nenko I & Jasienska G. 2011. Koszty reprodukcji a stan zdrowia i długość życia kobiet [w:] Środowisko a gospodarka hormonalna u kobiet. Przyczyny zmienności w stężeniach hormonów płciowych. Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków, Vol. I: 105-118

29. Nenko I & Jasienska G. 2009. Relationship between fertility and body size and shape: An empirical test of the Covert Maternal Depletion Syndrome hypothesis. American Journal of Human Biology 21: 520-523

30. Jasienska G, Kapiszewska M, Ellison PT, Kalemba M, Nenko I, Thune I, Ziomkiewicz A. 2006. CYP17 Genotypes Differ in Salivary 17-ß Estradiol Levels: a Study Based on Hormonal Profiles From Entire Menstrual Cycles. Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention 15: 2131-2135

31. Jasienska G, Nenko I, Jasienski M. 2006. Daughters Increase Longevity of Fathers, but Daughters and Sons Equally Reduce Longevity of Mothers. American Journal of Human Biology 18: 422-425

32. Clancy KBH, Nenko I, Jasienska G. 2006. Menstruation Does Not Cause Anemia: Endometrial Thickness Correlates Positively with Erythrocyte Count and Hemoglobin Concentration in Premenopausal Women. American Journal of Human Biology 18: 710-713

Wykłady i prezentacje na zaproszenie

Wrzesień 2019	The circle game – what season brings? Lammi Biological Station, Lammi, Finlandia
Sierpień 2019	How Polish people spend their reproductive years? University of Iceland, Reykjavik, Islandia
Maj 2019	The effect of birth status on grandchildren’s survival – does it depend on grandmothers’ presence? University of Turku, Finlandia
Czerwiec 2018	Costs of reproduction: what can we learn from two pre-industrial populations? Department of Clinical Epidemiology, Biostatistics and Bioinformatics, University of Amsterdam, The Netherlands
Grudzień 2014	Cost? Costs. Costs! National Evolutionary Synthesis Center (NEScent), Durham, USA
Maj 2013	Do Polish women suffer costs of reproduction? Department of Animal and Plant Sciences, University of Sheffield, Wielka Brytania
Październik 2011	Reproductive history, energy budget and maternal lifespan. LV Workshop: Evolutionary Biology and Related Topics, Warszawa, Polska

Działalność na rzecz środowiska akademickiego

Rady redakcyjne czasopism naukowych

Od 2018: Editorial Board Member BMC Pregnancy and Childbirth

Recenzje artykułów w czasopismach naukowych

American Journal of Human Biology, PloS ONE, Human Reproduction, Demographic Research, BMC Pregnancy and Childbirth, Biology Letters

Popularyzacja nauki

Wykłady

W latach 2018-2019 wykład pt. Jak 9 miesięcy w łonie matki wpływa na nasze zdrowie
w dorosłym życiu? przeprowadzony dla blisko 250 uczniów z małopolskich liceów (Kraków, Myślenice, Chrzanów). Wykłady odbyły się w ramach akcji Licea prowadzonej w Instytucie Zdrowia Publicznego oraz w ramach Dni Otwartych Wydziału Nauk o Zdrowiu.

Publikacje

Nenko I. Cena macierzyństwa. Wiedza i Życie 7: 54-56

Nenko I. 200 Aktywność fizyczna a ryzyko zachorowania na raka piersi. Biologia w szkole 2: 82-85

Doświadczenie dydaktyczne

2014, 2015, 2018	Can reproductive career affect our life? Jagiellonian University Medical College, Krakow, Poland (wykład dla studentów z Uniwersytetu w Maastricht)
Od 2014	Reproductive Health in Poland, zajęcia dla studentów studiów magisterskich Global Health z Uniwersytetu w Kopenhadze
2018/2019	Logika i argumentacja w praktyce, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
Od 2014	Demografia i zdrowie, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
Od 2012	Sztuka prezentacji, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
Od 2011	Seminaria magisterskie i licencjackie, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
2011/2012	Zdrowie publiczne, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
2011–2013	Biologia człowieka, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
2010/2011 2019/2020	Ewolucyjne Podstawy Zdrowia, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
2010–2013	Demografia ewolucyjna, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
Od 2004	Demografia, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
2004–2011	Epidemiologia, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

Członkostwo w Towarzystwach Naukowych

od 2014 Polskie Towarzystwo Nauk o Człowieku i Ewolucji
od 2013 Evolutionary Demography Society

Wybrane wystąpienia konferencyjne

1. Nenko I, Hayward AD, Simons MJP, Lummaa V. 2019. Early-life environment and differences in costs of reproduction in a preindustrial human population. 11th World Congress of Developmental Origins of Health and Disease, Melbourne, Australia (plakat)
2. Nenko I, Chapman SN, Lahdenperä M, Pettay JE, Lummaa V. 2019. Will granny save me? The effect of birth status and grandmothers’ presence on grandchildren’s survival. The Polish Society for Human and Evolution Studies, 6th International Conference, Prague, Czech Republic (wystąpienie ustne)
3. Nenko I, Galbarczyk A, Klimek M, Fernandez P, Jasienska G. 2017. Reproduction and cognitive function in men and post-reproductive women. The Polish Society for Human and Evolution Studies, 4th International Conference, Krakow, Poland (plakat)
4. Marcinkowska UM, Little AC, Galbarczyk A, Nenko I, Klimek M, Jasienska G. 2016. Costs of reproduction painted on women’s faces. 11th Annual meeting of European Human Behaviour and Evolution Association, London, United Kingdom (plakat) – Winner of the Best Poster Award
5. Nenko I, Galbarczyk A, Klimek M, Fernandez P, Jasienska G. 2015. Is there a relationship between reproductive effort and cognitive function in post-reproductive age women? Evolutionary Demography Society, Lunteren, Holandia (wystąpienie ustne)
6. Nenko I, Galbarczyk A, Klimek M, Jasienska G. 2015. Is there a relationship between reproductive effort and cognitive function in post-reproductive age women? CNRS- Jacques Monod Conference Comparative biology of aging, Roscoff, Francja (plakat)
7. Nenko I, Towner MC, Shenk M. 2015. Test of first birth interval as a surrogate measure of women’s nutritional Status. 27th Annual conference Human Behavior and Evolution Society, Columbia, USA (wystąpienie ustne)
8. Nenko I, Hayward AD, Simons MJP, Lummaa V. 2015. Does early-life environment cause differences in costs of reproduction in a preindustrial human population? American Journal of Physical Anthropology, St. Louis, USA (wystąpienie ustne)
9. Nenko I, Hayward AD, Simons MJP, Lummaa V 2014. Does early-life environment cause differences in costs of reproduction in a preindustrial human population? The Polish Society for Human and Evolution Studies, 1st International Conference, Wroclaw, Poland (wystąpienie ustne)
10. Nenko I, Hayward AD, Lummaa V. 2013. The effects of environmental conditions on first birth intervals in a preindustrial population. 1st Meeting of the Evolutionary Demography Society, Odense, Dania (wystąpienie ustne i plakat)
11. Nenko I & Jasienska G. 2013. Reproduction and lifespan: only age at last reproduction matters. XIV Congress of the European Society for Evolutionary Biology, Lisbone, Portugal (plakat)
12. Nenko I & Jasienska G. 2013. What can we predict from first birth interval? American Journal of Physical Anthropology 150 (suppl.56): 206, Knoxville, USA (wystąpienie ustne)
13. Nenko I & Jasienska G. 2011. First birth interval, an indicator of energetic status, is a predictor of reproductive strategy. 23rd Annual conference Human Behavior and Evolution Society, Montpellier, Francja (wystąpienie ustne)
14. Nenko I & Jasienska G. 2008. Relationship between fertility and body size and shape: An empirical test of the Covert Maternal Depletion Syndrome hypothesis. Seminar on Trade-offs in Female Life Histories: Raising New Questions in an Integrative Framework, Bristol, UK (wystąpienie ustne)
15. Nenko I, Jasienska G, Ellison PT. 2008. Number of children is related to testosterone levels, but direction of this relationship depends on fathers’ education. 3rd Annual meeting European Human Behaviour and Evolution Conference, Montpellier, Francja (wystąpienie ustne)
16. Nenko I & Jasienska G. 2007. Reproductive history and body size: do women pay any costs of reproduction? 2nd Annual meeting European Human Behaviour and Evolution Association, London, UK (wystąpienie ustne)
17. Nenko I. 2004. Number of children: maternal and paternal lifespan. XXVI Aspher Annual Conference, Caltanissetta, Sycylia (wystąpienie ustne)