Pablo Picasso, Dwie kobiety biegnące po plaży (1922)

Autorzy: Kinga Słojewska, Andrzej Galbarczyk i Grażyna Jasieńska

Poziom aktywności fizycznej może mieć wpływ na zdrowie kobiet. Hormony płciowe, takie jak estrogen i progesteron, odgrywają kluczową rolę nie tylko w reprodukcji, ale także w wielu innych aspektach zdrowia kobiet. Poziomy tych hormonów są związane z ryzykiem chorób serca, osteoporozy, zaburzeń nastroju oraz depresji. Ale obniżenie poziomów hormonów płciowych ma również kluczowe znaczenie w zmniejszaniu ryzyka raka piersi u kobiet.

Wysoki poziom aktywności fizycznej może hamować funkcję jajników i obniżać poziomy hormonów płciowych. To dlatego zawodowe sportsmenki często doświadczają nieregularnych miesiączek lub nawet całkowitego zahamowania miesiączkowania. Jednak nie każdy rodzaj aktywności fizycznej prowadzi do widocznych zmian w cyklach miesiączkowych. Ćwiczenia o umiarkowanej intensywności mogą obniżać poziomy hormonów płciowych bez wpływu na długość czy regularność cykli miesiączkowych.

Pomimo wielu działań promujących aktywność fizyczną, większość osób jej nie uprawia. W związku z tym uproszczono rekomendacje w tej kwestii zastępując czas trwania i intensywność liczbą kroków, które powinno się wykonywać każdego dnia, by obniżyć ryzyko chorób. Liczba kroków jest łatwa do zmierzenia za pomocą prostych urządzeń (telefon, smartwatch, opaska sportowa) i ten sposób monitorowania własnej aktywności może motywujący do jej podejmowania, szczególnie przy zastosowaniu jakiś form tzw. grywalizacji (ang. gamification). Organizacje zajmujące się zdrowiem rekomendują, by młode, zdrowe osoby wykonywały co najmniej 10 tyś. kroków w ciągu dnia.

Najnowsze publikacje wskazują, że aktywność na poziomie 10 tyś. kroków dziennie obniża nie tylko ogólne ryzyko zgonu, ale również ryzyko zgonu z powodu chorób nowotworowych. Brak jest natomiast popartych dowodami rekomendacji dotyczących liczby kroków i ryzyka raka piersi. Szczególnie badań testujących zależność między liczbą kroków a stężeniem hormonów płciowych, o których wiemy, że ich poziom wpływa na to ryzyko tego nowotworu. Tę lukę uzupełniamy naszymi badaniami.

Przeprowadziliśmy badanie, w którym udział wzięło 85 zdrowych kobiet w wieku reprodukcyjnym, sprawdzając, czy liczba wykonanych przez nie kroków ma wpływ na poziomy estradiolu i progesteronu. Wyniki, które uzyskaliśmy sugerują, że wyższa liczba kroków w ciągu dnia może być związana z niższymi poziomami hormonów płciowych. Uczestniczki, które wykonywały więcej niż 10 tyś. kroków dziennie, miały istotnie niższe poziomy progesteronu w porównaniu z tymi, które wykonywały mniej kroków. Natomiast, taki poziom aktywności fizycznej nie był wystarczający by obniżyć stężenia estradiolu u badanych kobiet.

Regularna aktywność fizyczna może mieć korzystny wpływ na Twoje zdrowie, a tym samym może obniżać ryzyko wielu chorób, w tym raka piersi. Dlatego warto znaleźć czas na codzienne ćwiczenia i dbać o swoje zdrowie. Każdy krok ma znaczenie!

Kontakt do autorów: Kinga Słojewska, Andrzej Galbarczyk i Grażyna Jasieńska

Zapraszamy do lektury pełnej wersji artykułu (w otwartym dostępie), który ukazał się w czasopiśmie PLOS ONE – autorstwa Kingi Słojewskiej, Andrzeja Galbarczyka, Magdaleny Klimek, Anny Tubek-Krokosz, Karoliny Krzych-Miłkowskiej, Joanny Szklarczyk, Magdaleny Mijas, Moniki Ścibor i Grażyny Jasieńskiej:

Higher number of steps is related to lower endogenous progesterone but not estradiol levels in women

Blog Zdrowia Publicznego, red. M. Zabdyr-Jamróz, Instytut Zdrowia Publicznego UJ CM, Kraków: 29 kwietnia 2024