Andrzej Galbarczyk: Odmowa dostępu do środków antykoncepcyjnych narusza autonomię reprodukcyjną kobiet oraz jest formą przymusu reprodukcyjnego. Brak autonomii reprodukcyjnej może mieć negatywny wpływ na zdrowie psychiczne kobiet. Nie tylko w przypadku, gdy przymus reprodukcyjny jest efektem działań partnera lub innego członka rodziny, ale również gdy jest skutkiem regulacji prawnych lub działań personelu medycznego. Dotychczasowe badania nad naruszaniem autonomii reprodukcyjnej odnosiły się do odmowy lub utrudniania dostępu do aborcji. Brakowało badań zależności pomiędzy odmową dostępu do środków antykoncepcyjnych a zdrowiem psychicznym kobiet. Badanie pracowników Instytutu Zdrowia Publicznego UJCM wskazuje, że odmowa dostępu do środków antykoncepcyjnych może negatywnie wpływać na zdrowie i dobrostan psychiczny kobiet.
W dniach 12-15 listopada odbyła się w Lizbonie 17. Europejska Konferencja Zdrowia Publicznego. Wiodącym tematem konferencji było wykorzystanie innowacji do reagowania na wyzwania w zdrowiu publicznym. Cyfrowe zdrowie i cyfrowe zdrowie publiczne, a szczególnie wykorzystanie sztucznej inteligencji, to zagadnienia, którym poświęcono bardzo dużo miejsca w czasie konferencji. Autorzy z Zakładu Promocji Zdrowia i e-Zdrowia przedstawili w trakcie konferencji szereg zagadnień związanych z tematyką cyfrowego zdrowia i e-zdrowia, zarówno w perspektywie nauczania zdrowia publicznego, jak i aktywności badawczych.
Zakład Promocji Zdrowia i e-Zdrowia IZP UJCM jest partnerem projektu EUVABECO (European Vaccination Beyond COVID-19, Nr 101132545). Celem projektu, który rozpoczął się w styczniu 2024 roku jest analiza możliwości implementacji narzędzi cyfrowych wspierających szczepienia w kolejnych krajach Unii Europejskiej. Aktywności i dokonania projektu, w tym wybór praktyk referencyjnych dotyczących szczepienia przeciwko COVID-19 w okresie pandemii oraz rozpoczęcie implementacji narzędzi cyfrowych, opisano w artykule udostępnionym na Blogu IZP oraz w zakładce projektu na głównej stronie Instytutu Zdrowia Publicznego. W październiku br. w Linköping w Szwecji odbyło się też kolejne stacjonarne spotkanie konsorcjum projektowego w trackie którego omawiano współpracę przy realizacji prac pilotażowych i przygotowanie do ewaluacji wdrożeń.
Katarzyna Badora-Musiał: Potrzeba promowania zdrowego stylu życia i profilaktyki chorób jest coraz bardziej widoczna. Niemal połowa zgonów w Polsce jest spowodowana czynnikami ryzyka, na które mamy wpływ. Palenie tytoniu, nieodpowiednia dieta, nadmierne spożywanie alkoholu i brak aktywności fizycznej to główne przyczyny przedwczesnych zgonów. Problem potęguje niski udział Polaków w programach profilaktycznych. Przeciążeni pracą lekarze i pielęgniarki nie są w stanie sami udźwignąć ciężaru walki z tymi problemami. Potrzebują wsparcia, a odpowiedzią na te wyzwania ma być nowy zawód medyczny – profilaktyk, wprowadzony w ustawie z dnia 17 sierpnia 2023 r. o niektórych zawodach medycznych.
Kinga Słojewska, Andrzej Galbarczyk i Grażyna Jasieńska: Poziom aktywności fizycznej może mieć wpływ na zdrowie kobiet. Hormony płciowe, takie jak estrogen i progesteron, odgrywają kluczową rolę nie tylko w reprodukcji, ale także w wielu innych aspektach zdrowia kobiet. Poziomy tych hormonów są związane z ryzykiem chorób serca, osteoporozy, zaburzeń nastroju oraz depresji. Ale obniżenie poziomów hormonów płciowych ma również kluczowe znaczenie w zmniejszaniu ryzyka raka piersi u kobiet. Najnowsze publikacje wskazują, że aktywność na poziomie 10 tyś. kroków dziennie obniża nie tylko ogólne ryzyko zgonu, ale również ryzyko zgonu z powodu chorób nowotworowych. Brak jest natomiast popartych dowodami rekomendacji dotyczących liczby kroków i ryzyka raka piersi. Szczególnie badań testujących zależność między liczbą kroków a stężeniem hormonów płciowych, o których wiemy, że ich poziom wpływa na to ryzyko tego nowotworu. Tę lukę uzupełniamy naszymi badaniami.