Źródło: pixarbay

Autorka streszczenia: Katarzyna Dubas-Jakóbczyk

W Europie, opieka szpitalna pochłania znaczną część wydatków zdrowotnych i finansowana jest głównie ze środków publicznych. W 2017 roku, w grupie 30 krajów europejskich, dla których dostępne są dane, udział lecznictwa szpitalnego w wydatkach na zdrowie ogółem wynosił od 26% (w Niemczech) do 46% (w Chorwacji) i stanowił powyżej 35% w 22 krajach [Eurostat 2020]. W ciągu ostatnich trzech dekad, liczne kraje europejskie przeprowadziły reformy mające na celu ograniczenie kosztów sektora szpitalnictwa. Dokonywały tego poprzez m.in. redukcję liczby łóżek, reorganizację formy i sposobu funkcjonowania szpitali, a także promowanie opieki udzielanej w trybie ambulatoryjnym. Celem naszych badań było porównanie reform sektora szpitalnictwa przeprowadzonych w okresie 2008-2019 w 11 krajach Europy Środkowej i Wschodniej: Bułgarii, Czechach, Chorwacji, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Węgier.

Wyniki wskazują, że reformy sektora szpitalnictwa zaliczyć można do trzech głównych kategorii:

1. reformy zarządzania systemem (governance);
2. zmiany w obszarze metod finansowania świadczeniodawców; oraz
3. reformy w obszarze innych poziomów opieki zdrowotnej (np. podstawowej opieki zdrowotnej i opieki długoterminowej).

W analizowanych krajach wystąpiły podobne wyzwania w procesie reformowania: brak kompleksowego podejścia; niejasne efekty reform; wpływ procesu politycznego. Również czynniki, wskazane przez krajowych ekspertów jako warunkujące sukces podejmowanych działań, były zbliżone: zaangażowanie wszystkich interesariuszy w proces planowania i wdrażania reform; zobowiązania wynikające z wykorzystywania środków Unii Europejskiej (funduszy strukturalnych).

W świetle występujących podobieństw pomiędzy krajami (organizacja, wyzwania, jak i podejmowane reformy) potencjał wymiany doświadczeń jest bardzo wysoki. W przypadku Polski na szczególną uwagę zasługuje:

• tworzenie sieci szpitali, w których podmioty lokalne współpracują i/lub łączą się z bardziej specjalistycznymi szpitalami regionalnymi
• oraz rozwiązania z zakresu centralizacji zakupów szpitalnych (zarówno medycznych, jak i niemedycznych).

Tego typu rozwiązania proponowane są w dyskusjach toczonych na temat przyszłości polskiego sektora szpitalnictwa. Tymczasem inne kraje Europy Środkowej i Wschodniej mają już wiele lat doświadczeń w ich wdrażaniu.  

Kontakt do autorki streszczenia: Katarzyna Dubas-Jakóbczyk

Pełny tekst publikacji:

Dubas-Jakóbczyk K., Albreht T., Behmane D., Bryndova L., Dimova A., Dzakula A., Habicht T., Murauskiene L., Scıntee S.G., Smatana M., Velkey Z., Quentin W. Hospital reforms in 11 Central and Eastern European countries between 2008 and 2019: a comparative analysis, Health policy (2020)

Blog Zdrowia Publicznego, red. M. Zabdyr-Jamróz, Instytut Zdrowia Publicznego UJ CM, Kraków: 6 marca 2020